Toekomst BOKD
De BOKD is bezig met de ontwikkeling van een nieuw beleidsplan voor de komende jaren. Hiervoor wordt een 'bottom-up' procedure gevolgd: de basis, de aangesloten dorpen dus, geven zelf aan welke kant het uit moet. Een vraag is dan bijvoorbeeld: 'Wat bindt ons als kleine dorpen in Drenthe?'
Een in oktober 2007 verschenen rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau, 'Het beste van twee werelden', stelt dat het platteland van Nederland in de ogen van de plattelandsbewoners vaak het beste van twee werelden verenigt. Zij kunnen genieten van rust,ruimte en landschap om zich heen, en zijn blij te wonen in een omgeving waar nog enige saamhorigheid aanwezig is. Het verenigt als zodanig de voordelen van een hechte dorpsgemeenschap met de vrijheden van een grote stad.
Dat was in de beginjaren van de BOKD, in het midden van de zeventiger jaren van de vorige eeuw wel anders. De klassieke Drentse boerendorpen waren nog bezig in een snel tempo te verdwijnen. Wat ervoor in de plaats kwam moest nog gestalte krijgen. In plaats van de oude afhankelijkheidsregels van naberschap, saamhorigheid en samenwerken in de traditionele gesloten boerengemeenschap, kwamen de veel vrijere wensen van uit de verre omgeving afkomstige, zich al dan niet tijdelijk in de dorpen vestigende, nieuwe bewoners. Bepaalde eerst het boerenbedrijf de samenhang in de dorpen, later werden dat de gezamenlijke interesses, zoals sport, toneel en muziek, of, in een andere vorm dan voorheen, de kerk.
De oprichting van de BOKD in de zeventiger jaren van de vorige eeuw was min of meer een gevolg van het overheidsbeleid, om vooral de grotere kernen te willen inrichten als woonkernen. Alleen hier werd het handhaven van een blijvend voorzieningenniveau nog voor mogelijk gehouden. De BOKD heeft de kleine
dorpen, door belangenbehartiging en het bevorderen van de leefbaarheid, bij de uitvoering van dit beleid een politiek meewegende stem gegeven. Het motto was: 'willen we wat bereiken, dan moeten we gezamenlijk aan de slag'. In de begintijd ging het vooral om de instandhouding van voorzieningen als basisschool, winkels, accommodatie en openbaar vervoer. Later is het accent komen te liggen op het versterken van de landschappelijke kwaliteit en het behoud van cultuurhistorische waarden.
Anders dan verwacht trad er in de kleine dorpen helemaal geen ernstige vergrijzing op. Integendeel, waar geen sprake meer was van nieuwbouw trokken, door het ontbreken van voldoende zorgaanbod en de onmogelijkheid nog een onafhankelijk huishouden te voeren, juist de oudere bewoners weg. En wel juist naar de grotere kernen! De jongere plattelandsbewoners daarentegen bleken het wegvallen van voorzieningen zonder problemen te kunnen opvangen, door wat wel genoemd is de combinatie van auto en diepvries (Hans Eleri).
Het wonen in kleine dorpen blijkt nu dus zelfs het 'beste van twee werelden' te kunnen verenigen. Om dat zo te houden zullen we wel alert moeten blijven. Als je samen als dorp iets wil, dan kost dat enorm veel energie. Vernieuwing stuit vaak op grenzen, regels en een nog steeds toenemende bureaucratie. De BOKD zal daarbij, als partner in het overleg met de overheid, ook in de toekomst kunnen blijven helpen bij wat de dorpen bindt. Dat kan zijn bij bestemmingsplannen, dorpsvernieuwingen, fietspaden, kabelaansluitingen, kamperen bij de boer, openbaar vervoer, scholen, recreatiewoningen, rioleringen, speelplaatsen, woningbouw, verkeersveiligheid, thuiszorg en wat dies meer zij. Ook in die toekomst zal leefbaarheid onverminderd hèt kernwoord van de BOKD blijven. Leefbaarheid, bepaald door aantrekkelijkheid en kwaliteit van de leefomgeving. Via een kaartspelletje werden de vertegenwoordigde dorpen uitgedaagd aan een dergelijke toekomst van de BOKD richting te geven.
Dorpenrondje
Tijdens het dorpenrondje viel de nadruk op de ontwikkelingen van de woningmarkt in Noord Drenthe in het licht van de stagnerende bevolkingsgroei. Van diverse kanten werden zorgen geuit over de uitvoering van toch nog allerlei nieuwbouwplannen, vooral in de grotere kernen, die bovendien voornamelijk gericht lijken op typen woningen, waarvoor in Drenthe al een ruim aanbod beschikbaar is. Leegstand zal zo op den duur niet te vermijden zijn!
Paul Hagel